Tại sao phải đánh giá bảo trì bảo dưỡng hệ thống chống sét ?
Bạn có biết rằng sét đánh Trái đất khoảng 100 lần mỗi giây? Với tần suất hoạt động cao như vậy, điều quan trọng là phải đảm bảo rằng các cột chống sét (thu lôi) được bảo trì bảo dưỡng đúng cách. Điều này bao gồm kiểm tra thường xuyên để kiểm tra xem có bất kỳ hư hỏng hoặc hao mòn nào không.
Bảo dưỡng kiểm tra bảo trì hệ thống chống sét (hay trụ chống sét) là yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả hoạt động lâu dài, đặc biệt trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt như mưa bão, độ ẩm cao hoặc ăn mòn. Dưới đây là các giải pháp bảo dưỡng và bảo trì hệ thống chống sét cho tòa nhà
- Các cột chống sét (thu lôi) cần được Bảo dưỡng bảo trì hệ thống chống sét định kỳ để đảm bảo chúng ở trong tình trạng tốt và hoạt động bình thường.
- Tất cả các hệ thống chống sét phải được bảo trì hệ thống chống sét và giám sát thường xuyên để ngăn ngừa hư hỏng và đảm bảo chúng hoạt động hiệu quả
- Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, chịu ảnh hưởng rất nhiều từ dông sét, nên việc trang bị hệ thống chống sét càng trở nên quan trọng. Tuy vậy nhiều cơ quan/ tổ chức mặc dù đã trang bị hệ thống kim thu chống sét nhưng vẫn xảy ra tình trạng sét đánh gây hư hỏng thiết bị, thiệt hại lớn về kinh tế. Nguyên nhân phần lớn là do Bảo dưỡng bảo trì cột chống sét không được kiểm tra đánh giá, cải tạo, bảo trì bảo dưỡng định kỳ, có những cột chống sét sau khi lắp đặt nhiều năm vẫn không được kiểm tra Bảo dưỡng bảo trì cột chống sét , dẫn đến hệ thống kim thu chống sét đã hư hỏng không được khắc phục, làm giảm hiệu quả thực hiện chức năng chống sét của hệ thống.
- Theo khuyến cáo trong các tiêu chuẩn về chống sét của thế giới cũng như của Việt Nam, hệ thống kim thu chống sét nên được bảo trì hàng năm (tham khảo IEC 62305, TCVN 46…)
- Chúng tôi khuyến nghị rằng các hệ thống chống sét nên được kiểm tra hệ thống chống sét ít nhất hàng năm và việc kiểm tra toàn diện và chuyên sâu cho hệ thống chống sét sau mỗi 2-3 năm.
* Quy trình đánh giá và bảo trì hệ thống chống sét :
- Công ty bảo trì chống sét Huy Hoàng với đội ngũ kỹ sư nhiều năm kinh nghiệm, hoạt động trong lĩnh vực tư vấn giải pháp chống sét toàn diện, thi công các công trình điện, chống sét cung cấp dịch vụ đánh giá và bảo trì hệ thống kim thu chống sét, kiểm tra hệ thống chống sét một cánh hiệu quả, uy tín, giảm thiểu thiệt hại do sét cho khách hàng trên khắp Việt Nam.
- Dịch vụ bảo trì hệ thống chống sét đánh của chúng tôi gồm 6 bước hiện trường và 3 bước lập báo cáo chuyên sâu, đã được biên soạn thành quy trình thực hiện mỗi khi cung cấp dịch vụ cho khách hàng.
Bước 1: Tiếp cận hệ thống kim thu chống sét
Bước 2: Đánh giá trực quan từng bộ phận của hệ thống chống sét từ kim thu sét, dây thoát sét đến hố tiếp địa
Bước 3: Các phép đo đạc bằng máy đo chuyên dụng trong đó có máy đo đánh giá hoạt động của kim thu sét.
Bước 4: Thu thập và ghi số liệu/ hình ảnh/ kết quả
Bước 5: Bảo trì
Nguyên tắc bảo dưỡng, quy trình bảo trì hệ thống chống sét
- Định kỳ kiểm tra: Thực hiện kiểm tra ít nhất 1 lần/năm, hoặc sau các trận bão lớn, để phát hiện sớm hư hỏng.
- Tuân thủ tiêu chuẩn: Tham khảo các tiêu chuẩn như TCVN 9385:2012 (Việt Nam) hoặc IEC 62305 để đảm bảo quy trình bảo trì đúng kỹ thuật.
Nội dung kiểm tra bảo trì hệ thống chống sét
- Tình trạng cột thu lôi: Kiểm tra độ nghiêng, gỉ sét, hư hỏng.
- Dây dẫn sét: Kiểm tra độ căng, độ chắc chắn của các mối nối, tình trạng gỉ sét, đứt gãy.
- Hệ thống tiếp địa: bảo trì định kỳ hệ thống chống sét kiểm tra điện trở tiếp đất, tình trạng cáp tại hố tiếp địa, mối nối.
- Thiết bị chống sét lan truyền (SPD): kiểm tra thiết bị chống sét lan truyền , kiểm tra tình trạng hoạt động, các chỉ số kỹ thuật.
- Kiểm tra các điểm nối, các mối hàn.
Cột thu lôi (Kim thu sét )
Kiểm tra:
- Xem xét tình trạng vật lý: Có bị cong, gãy, rỉ sét hay hư hỏng do sét đánh không.
- Đảm bảo kim thu sét vẫn nhọn và không bị mòn (với kim cổ điển) hoặc kiểm tra bộ phận phát tia tiên đạo (với kim ESE) còn hoạt động.
Bảo dưỡng:
- Lau sạch bụi bẩn, muối hoặc oxit trên bề mặt bằng dung dịch chống ăn mòn.
- Thay thế nếu kim bị hỏng nặng hoặc không còn đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Bôi mỡ bảo vệ các mối nối để chống oxy hóa

Dây dẫn sét (Down Conductor)
Kiểm tra:
- Xem dây có bị đứt, lỏng, rỉ sét hay hư hại do tác động cơ học không.
- Đảm bảo các điểm nối (bulong, mối hàn) còn chắc chắn, không bị lỏng lẻo.
Bảo dưỡng:
- Siết chặt các mối nối, thay dây nếu bị ăn mòn nghiêm trọng.
- Sơn phủ chống rỉ hoặc bọc cách điện ở những đoạn tiếp xúc với môi trường khắc nghiệt (gần biển, khu công nghiệp).
- Bôi mỡ bảo vệ các mối nối để chống oxy hóa

Hệ thống tiếp địa (Earthing System)
Kiểm tra:
- Đo điện trở tiếp địa bằng thiết bị chuyên dụng.Giá trị phải nhỏ hơn ngưỡng quy định (thường <10 Ω tại Việt Nam).
- Xem tình trạng cáp và cọc tiếp địa tại hố tiếp địa có bị ăn mòn, đứt gãy hay đất xung quanh bị xói mòn không.
Bảo dưỡng:
- Nếu điện trở cao: Bổ sung cọc tiếp địa, rải hóa chất giảm điện trở (như GEM) hoặc cải tạo đất (thêm đất sét, than chì).
- Đóng thêm cọc nếu bị ăn mòn hư hại hoặc làm thêm bãi tiếp địa .

Quy trình bảo trì định kỳ hệ thống chống sét
- Lập kế hoạch: Xác định thời gian kiểm tra (trước mùa mưa bão là lý tưởng, khoảng tháng 4-5 tại Việt Nam).
- Kiểm tra trực quan: Quan sát toàn bộ hệ thống từ cột thu lôi đến bãi tiếp địa.
- Đo đạc kỹ thuật: Đo điện trở tiếp địa, kiểm tra tính liên tục của dây dẫn bằng đồng hồ đo thông mạch.
- Xử lý sự cố: Sửa chữa, thay thế các bộ phận hỏng.
- Ghi chép: Lập báo cáo bảo trì (hiện trạng, kết quả đo, hành động khắc phục) để theo dõi lịch sử.
Giải pháp nâng cao hiệu quả bảo trì
Sử dụng vật liệu bền: Chọn kim thu sét, dây dẫn bằng đồng hoặc thép không gỉ để giảm ăn mòn.
Lắp đặt cảm biến: Sử dụng thiết bị giám sát dòng sét (lightning strike counter) để biết tần suất sét đánh và đánh giá mức độ hao mòn.
Bảo vệ môi trường tiếp địa: Tránh để hóa chất, nước thải xâm nhập khu vực tiếp địa làm tăng điện trở.
Đào tạo nhân viên: Đảm bảo đội ngũ bảo trì nắm rõ kỹ thuật và an toàn khi làm việc trên cao.
Lưu ý quan trọng bảo trì hệ thống chống sét
- Thời tiết: Không bảo trì trong điều kiện mưa, giông sét hoặc gió mạnh.
- Thiết bị điện liên quan: Nếu hệ thống chống sét kết nối với thiết bị cắt sét (SPD), kiểm tra SPD có hoạt động bình thường không (thay thế nếu đèn báo hỏng).
- Thuê chuyên gia: Với tòa nhà lớn hoặc hệ thống phức tạp, nên hợp tác với đơn vị chuyên nghiệp như Công ty Huy Hoàng chúng tôi.